ჰაბლის ახალი ხედი ტარანტულა ნისლეულზე

ნასას ჯეიმს ვების კოსმოსური ტელესკოპის მიერ მოპოვებულ ახალ სურათზე დეტალურად არის ნაჩვენები ვარსკვლავების წარმოქმნის აქამდე არნახული ჯიბეები.

ეს საოცარი კადრი ჯეიმს ვების დამსახურებაა

NASA-მ გაასაჯაროვა "კარინას ნისლეულის" სრულიად ახალი სურათი, გაზისა და მტვრის შორეული, მასიური ღრუბელი, რომელშიც ვარსკვლავები იბადებიან და ამავდროულად კვდებიან.

11 ივლისს, აშშ-ს პრეზიდენტმა ჯო ბაიდენმა და NASA-ს ადმინისტრატორმა ბილ ნელსონმა წარადგინეს პირველი სამეცნიერო ხარისხის სურათი, რომელიც გადაღებულია ჯეიმს ვების კოსმოსური ტელესკოპით, რომლის ღირებულებაც 10 მილიარდი დოლარია.

გამოსახულება გვიჩვენებს სამყაროს გასაოცრად მკაფიო ულტრა ღრმა გამოსახულებას, რომელიც აღბეჭდავს გალაქტიკების გროვას სახელად SMACS 0723.

ჰაბლმა, ორიონის ნისლეულში არსებული ვარსკვლავური დუეტი გადაიღო.

გალაქტიკა

ნისლეული ვების ერთ-ერთი კამერის (NIRCam) მიერაა აღბეჭდილი.

ჯეიმს ვების ერთ-ერთი კამერის, MIRI-ს მიერ მოპოვებული კადრი, რომელიც ავლენს 60 ახალ ვარსკვლავთწარმომქმნელ გროვას.

Pillars of Creation - NIRCam-ისა და MIRI-ს კომპოზიცია. 

JWST NIRCam Image

Webb-მა გალაქტიკა "მესიერ 74"-ს გადაუღო.

პანდორას კლასტერის დეტალური ფოტო, რომელიც Webb-მა გადაიღო

ჯეიმს ვებმა გადაიღო გიგანტური ვარსკვლავი, რომელიც ეს-ეს არის უნდა ფეთქდეს ⭐💥

თქვენ წინაშე კარინას ნისლეულის მრისხანე ცენტრია - 460 სინათლის წლის სიგანის ურჩხული.

გაზისა და მტვრის ულამაზესი სტრუქტურა ირმის ნახტომში.

ამ თვალწარმტაცი კადრისთვის მადლობა ჰაბლს უნდა ვუთხრათ.

ახალგაზრდა ვარსკვლავების ეს ბრწყინვალე გობელენი, წარმოადგენს გროვას სახელწოდებით Westerlund 2.

იგი შეიცავს დაახლოებით 3000 ახალგაზრდა ვარსკვლავს და მდებარეობს დედამიწიდან 20,000 სინათლის წლის მანძილზე.

Westerlund 2 პირველად 1960-იან წლებში აღმოაჩინეს, მაგრამ ეს სურათი გამოიცა 2015 წელს ჰაბლის 25 წლის იუბილეს აღსანიშნავად, რომელიც ორბიტაზე 1990 წლის 24 აპრილს გავიდა.

ვების მძლავრი ინფრაწითელი თვალი აღბეჭდავს აფეთქებული მასიური ვარსკვლავის ნარჩენების აქამდე უნახავ დეტალებს.

Credits: NASA, ESA, CSA, D. D. Milisavljevic (Purdue), T. Temim (Princeton), I. De Looze (Ghent University). Image Processing: J. DePasquale (STScI).

ეს სურათი გვიჩვენებს ვარსკვლავების მჭირდო ხედს ჩვენი გალაქტიკის ბირთვთან, დაახლოებით 26 000 სინათლის წლის მანძილზე.

Image: NASA/ESA/STScI/SWEEPS

თქვენ წინაშე გალაქტიკათა გროვა SDSS J1038+48492-ია, რომელიც თითქოს გვიღიმის

ნეპტუნს, მზიდან მერვე პლანეტას, აქვს ყინულოვანი მტვრის ხუთი რგოლი, რომლებიც იშვიათად ჩანს მზის სისტემის შორეულ ბოლოში პლანეტის პოზიციის გამო.

Credits: NASA, ESA, CSA, STScI

Nasa/Esa-ს ჰაბლის კოსმოსური ტელესკოპით დაფიქსირებულ ამ სურათზე წარმოდგენილია გალაქტიკა Messier 85-ს.

იგი ბერენიკეს თმების თანავარსკვლავედშია და დედამიწიდან დაახლოებით 50 მილიონი სინათლის წლის მანძილზე მდებარეობს.

Image credit: ESA/Hubble & NASA, R. O'Connell

დამატებულია: 06.06.2023

ამ სურათზე, ზოგიერთი გალაქტიკა გამოიყურება, როგორც დახრილი ან დაჭიმული.
ეს ილუზია გამოწვეულია გრავიტაციული ლინზირებით, რომელიც ხდება მაშინ, როდესაც მასიური ობიექტის გრავიტაცია (როგორიცაა გალაქტიკათა მთელი გროვა) ამახინჯებს მის უკნიდან მომავალ შუქს.

MACS 1206 ჩვენგან დაახლოებით 4,5 მილიარდი სინათლის წლის მანძილზეა ქალწულის თანავარსკვლავედში.

Image credit: NASA, ESA, M. Postman (STScI), და the CLASH ჯგუფი.

დამატებულია: 06.06.2023

Helix Nebula, ასევე ცნობილია, როგორც Caldwell 63 ან NGC 7293, არის მომხიბლავი ციური ობიექტი, რომელიც მდებარეობს ჩვენგან დაახლოებით 655 სინათლის წლის მანძილზე, მერწყულის თანავარსკვლავედში. 

ეს მანძილი მას დედამიწასთან უახლოეს პლანეტარულ ნისლეულად აქცევს.

Helix Nebula არის ციური ობიექტი, რომელიც მცირე მასის ვარსკვლავის მიერაა წარმოქმნილი, რომელიც თავისი სიცოცხლის ციკლის დასასრულს უახლოვდება. 

როდესაც ასეთი ვარსკვლავი ამოწურავს წყალბადის მარაგს თავის ბირთვში, იწყებს ჰელიუმის გარდაქმნას უფრო მძიმე ელემენტებად, როგორებიცაა ნახშირბადი, აზოტი და ჟანგბადი. 

ვარსკვლავის ბირთვში ენერგიის გამომუშავება ხელს უწყობს შიდა გრავიტაციული მიზიდულობის წინააღმდეგობას.

თუმცა, როგორც კი ჰელიუმის წვა დაიწყება, ვარსკვლავი ემორჩილება გრავიტაციას, რაც იწვევს ბირთვის შეკუმშვას. 

ვარსკვლავი, რომელიც არ არის საკმარისად მასიური, რომ გადავიდეს სუპერნოვაზე, იშლება აირის ფენებად, რომლებიც შემდეგ გადაიქცევა პლანეტურ ნისლეულად და ტოვებს თეთრ ჯუჯას.

Helix Nebula აღმოაჩინა გერმანელმა ასტრონომმა კარლ ლუდვიგ ჰარდინგმა, 1823 წელს.

დამატებულია: 03.07.2023

JWST-ის ფილტრები პლანეტიდან მომავალ სინათლეს შედარებით აბნელებენ, რაც სატურნის კაშკაშა რგოლებისა და მთვარეების აღბეჭდვის საშუალებას იძლევა.

ზემოთ მოცემულ სურათზე ნაჩვენებია სატურნის სამი თანამგზავრი, დიონა, ენცელადი და ტეთისი, პლანეტის მარცხნივ.

მიუხედავად იმისა, რომ პლანეტა ბუნდოვანია, ის ასევე შეიცავს ინფორმაციას სატურნის სეზონური ცვლილებების შესახებ.

ჩრდილოეთ ნახევარსფერო 7-წლიანი ზაფხულის დასასრულს უახლოვდება,

მაგრამ პოლარული რეგიონი ბნელია.

ამავდროულად, დისკოს კიდეების გარშემო ატმოსფერო კაშკაშა ჩანს, რაც შეიძლება იყოს მეთანის ფლუორესცენციის, ან ტრიწყალბადის, ან ორივეს შედეგი.

იხილეთ სტატია ჯეიმს ვების ტელესკოპის მიერ გადაღებული მზის სისტემის გიგანტების შესახებ.

დამატებულია: 03.07.2023

(NASA, ESA, CSA, STScI, M. Tiscareno/SETI Institute, M. Hedman/University of Idaho, M. El Moutamid/Cornell University, M. Showalter/SETI Institute, L. Fletcher/University of Leicester, H. Hammel/AURA; J. DePasquale/STScI)

ურანიც საკმაოდ შორსაა და ასევე უზარმაზარი უცნაურობაა.

მიუხედავად იმისა, რომ ურანი და ნეპტუნი ძალიან ჰგვანან ერთმანეთს, მათ აქვთ ოდნავ განსხვავებული შეფერილობა, რაც დიდი ამოცანაა.

პლანეტა ასევე გვერდით არის გადახრილი, რაც ასევე ძნელი ასახსნელია.

2023 წლის აპრილში გამოქვეყნებული JWST-ის დაკვირვებები ვერ ხსნის ამ საიდუმლოებებს, მაგრამ გვიჩვენებს ურანის წარმოუდგენელი რგოლური სისტემის 13-დან 11 სტრუქტურას და პლანეტის პოლარული ქუდის ზემოთ არსებულ ჰაერს.

იხილეთ სტატია ჯეიმს ვების ტელესკოპის მიერ გადაღებული მზის სისტემის გიგანტების შესახებ.

დამატებულია: 03.07.2023

NASA, ESA, CSA, STScI, J. DePasquale/STSci

იუპიტერი, გიგანტური პლანეტებიდან, იყო პირველი, რომელიც დამუშავდა JWST-ის მიერ და სურათები გამოქვეყნდა წინა წლის აგვისტოში.

პლანეტის მღელვარე ღრუბლებსა და შტორმებში დანახული თვალწარმტაცი დეტალები შეიძლება მოულოდნელი არ იყო, მაგრამ ჩვენ ასევე დავინახეთ იშვიათი რამ: მუდმივი ავრორა(ციალი), რომელიც იუპიტერის პოლუსებზე მძვინვარებს და იუპიტერის იშვიათი რგოლები.

იხილეთ სტატია ჯეიმს ვების ტელესკოპის მიერ გადაღებული მზის სისტემის გიგანტების შესახებ.

დამატებულია: 03.07.2023

(NASA, ESA, CSA, Jupiter ERS Team; Ricardo Hueso/UPV/EHU and Judy Schmidt)

JWST-მ გადაიღო ცეცხლოვანი სპირალური გალაქტიკა, რომელსაც ძალადობრივი წარსული აქვს.

დეტალურად

დამატებულია: 09.07.2023

(ESA/Webb, NASA & CSA, L. Armus, A. Evans)

ვარსკვლავთწარმომქმნელი რეგიონი, სახელად Rho Ophiuchi.

სურათზე ხედავთ დაახლოებით 50 ახალგაზრდა ვარსკვლავს გაზისა და მტვრის გარემოცვაში.

დეტალურად

დამატებულია: 13.07.2023

Credits: NASA, ESA, CSA, STScI, Klaus Pontoppidan (STScI)

ჯეიმს ვებმა ვარსკვლავების ფორმირების აქტიური პროცესის მაღალი გარჩევადობის ინფრაწითელი გამოსახულება მოიპოვა.

ტელესკოპმა ორი ახალგაზრდა ვარსკვლავის ფორმირება გადაიღო, რომელთაც Herbig-Haro 46/47 ჰქვიათ.

ვარსკვლავები ღრმად არიან ჩაფლული გაზისა და მტვრის დისკოში, რომელიც ხელს უწყობს მათ ზრდას, რადგან აგრძელებენ მასის მოპოვებას.

დამატებულია: 27.07.2023

Credits: Image: NASA, ESA, CSA. Image Processing: Joseph DePasquale (STScI)

ევროპის კოსმოსური ტელესკოპი "ევკლიდე", რომელიც პირველ ივლისს გაეშვა ბნელ მატერიასა და ბნელ ენერგიაზე მეტი სინათლის მოსაფენად, სამიზნე ორბიტაზე მივიდა და მისმა ოპერატორებმა პირველი სატესტო სურათები გამოაქვეყნეს.

დამატებულია: 02.08.2023

Image: ESA

NASA-ს ჯეიმს ვების კოსმოსურმა ტელესკოპმა (JWST) გადაიღო Messier 1 ნისლეულის ახალი სურათები, რომლებზეც აქამდე უნახავ დეტალებს ვხედავთ.

დეტალურად

დამატებულია: 03.11.2023

©️ NASA, ESA, CSA, STScI, T. Temim (Princeton University)

ახლახან, NASA-ს ჯეიმს ვების კოსმოსურმა ტელესკოპმა აფეთქებული ვარსკვლავის საოცარი სურათი მოგვაწოდა.

სურათზე, ტალღის სიგრძის ყველა სპექტრში, ნაჩვენებია Cassiopeia A, სუპერნოვას ერთ-ერთი ყველაზე კარგად შესწავლილი ნარჩენები. 

Cassiopeia A ჩვენგან დაახლოებით 11 000 სინათლის წლის მანძილზე მდებარეობს.

დეტალურად

დამატებულია: 13.12.2023

©️ NASA

NASA-ს ჯეიმს ვების კოსმოსურმა ტელესკოპმა უნიკალური პლანეტა ახალი დეტალებით წარგვიდგინა.

კადრში ხაზი გასმულია ისეთ მახასიათებლებზე, როგორებიცაა პლანეტის რგოლები, ბუნებრივი თანამგზავრები, ქარიშხლები და სეზონური პოლარული ქუდი.

Webb-ის ინფრაწითელი ხედვა და მგრძნობელობა კიდევ უფრო მეტს გვეუბნება ტელესკოპის მიერ ამ წლის დასაწყისში გადაღებულ ვერსიაზე, რომელსაც ამ ბმულზე.

დამატებულია: 18.12.2023

©️ Nasa / JWST

ეს შთამბეჭდავი სურათი გვიჩვენებს მასიური გალაქტიკების გროვას (MACS0416), რომელიც მდებარეობს დედამიწიდან 4.3 მილიარდი სინათლის წლის მანძილზე.

ეს გროვა მორთულია ნათელი ობიექტებით, რომლებიც ნაძვის ხის დეკორაციებივით ციმციმებენ.

ასტრონომებმა მას მეტსახელად "ნაძვის ხის გალაქტიკათა გროვა" უწოდეს. 

რეალურად, ჩვენ ვუყურებთ ორი გალაქტიკათა გროვის შერწყმის პროცესს, რომლებიც კიდევ უფრო დიდ გროვას ფორმირებენ.

რაც შეეხება თავად კომპოზიციას, იგი არის ჰაბლის კოსმოსური ტელესკოპის მიერ ხილულ შუქზე და ჯეიმს ვების კოსმოსური ტელესკოპის ინფრაწითელ შუქზე შეგროვებული მონაცემების ერთობლიობა, რომელიც მოიცავს ტალღის სიგრძის 400 ნმ-დან (ნანომეტრი) 5000 ნმ-მდე დიაპაზონს. 

სხვადასხვა ფერები სხვადასხვა ტალღის სიგრძის წარმოსადგენადაა გამოყენებული: ლურჯი ნიშნავს უმოკლეს ტალღის სიგრძეს, მწვანე წარმოადგენს შუალედურ ტალღის სიგრძეს და წითელი მიუთითებს ყველაზე გრძელ ტალღის სიგრძეზე.

გარდა ამისა, ეს ფერები ასევე გვაწვდიან ინფორმაციას გალაქტიკების მანძილის შესახებ: ლურჯი გალაქტიკები ჩვენთან უფრო ახლოს არიან და უფრო აქტიურად ფორმირებენ ვარსკვლავებს, რაც მათ ჰაბლის შესაფერის სამიზნეებად აქცევს. 

წითელი გალაქტიკები ჩვენგან უფრო შორს არიან და მათ ჯეიმს ვები აკვირდება.

წითელი ფერით აღნიშნული ხშირად შეიცავს უფრო მეტ მტვერს, რომელიც შთანთქავს ლურჯ ტალღის სიგრძეებს.

ჰაბლისა და ჯეიმს ვების კოსმოსური ტელესკოპის სურათების გაერთიანებით, მეცნიერებმა შეძლეს მრავალი გარდამავალი გალაქტიკის იდენტიფიცირება და გრავიტაციული ლინზირების ფენომენის გამოყენებით ფონური გალაქტიკების განსაზღვრა. 

ამ ფონური გალაქტიკების შესწავლა მნიშვნელოვანია, რადგან ისინი შეიძლება ადრეულ სამყაროში ფორმირდნენ.

დამატებულია: 19.12.23

IMAGE: NASA, ESA, CSA, STScI, Jose M. Diego (IFCA), Jordan C. J. D’Silva (UWA), Anton M. Koekemoer (STScI), Jake Summers (ASU), Rogier Windhorst (ASU), Haojing Yan (University of Missouri)

NASA-ს ჯეიმს ვების კოსმოსურმა ტელესკოპმა უნიკალური პლანეტა ახალი დეტალებით წარგვიდგინა.

კადრში ხაზი გასმულია ისეთ მახასიათებლებზე, როგორებიცაა პლანეტის რგოლები, ბუნებრივი თანამგზავრები, ქარიშხლები და სეზონური პოლარული ქუდი. 

Webb-ის ინფრაწითელი ხედვა და მგრძნობელობა კიდევ უფრო მეტს გვეუბნება ტელესკოპის მიერ ამ წლის დასაწყისში გადაღებულ ვერსიაზე, რომელსაც ამ ბმულზე ნახავთ.

დამატებულია: 24.12.23

©️ Nasa / JWST

ვარსკვლავის აფეთქების შედეგად დარჩენილი ნარჩნები.

30 Doradus B სუპერნოვას ნარჩენების სახელია და, როგორც Nasa-ს Chandra ობსერვატორიის მონაცემები გვეუბნებიან, მის ისტორიაში მხოლოდ ერთი აფეთქება არ ყოფილა.

მოპოვებულ მონაცემებში შემჩნეული უჩვეულო სტრუქტურები მხოლოდ ერთი აფეთქებით ვერ აიხსნება.

30 Doradus B-ის ამ სურათზე ასევე ასახულია ჩილეს Blanco ტელესკოპის ოპტიკური მონაცემები და Spitzer-ის ინფრაწითელი მონაცემები.

გარდა აღნიშნულისა, გამოსახულების სრულყოფაში მონაწილეობდა "ჰაბლიც".

დამატებულია: 12.01.24

©️ X-ray: NASA/CXC/Penn State Univ./L. Townsley et al.;
Optical: NASA/STScI/HST;
Infrared: NASA/JPL/CalTech/SST;

Image Processing: NASA/CXC/SAO/J. Schmidt, N. Wolk, K. Arcand

UGC 10214 - უჩვეულო ფორმის გალაქტიკა, რომელიც საოცრად წააგავს სწრაფად მოძრავ ობიექტს, რომელიც უკან კვამლს ტოვებს.

თავკომბალა კი მისი გამორჩეული გარეგნობის გამო უწოდეს. 

ის მდებარეობს გველეშაპის თანავარსკვლავედში, რომელიც დედამიწიდან დაახლოებით 420 მილიონი სინათლის წლით არის დაშორებული.

გალაქტიკის მოქცევის კუდი წარმოქმნილია მისი და სხვა შედარებით პატარა გალაქტიკის ძლიერი გრავიტაციული ურთიერთქმედებით.

ბევრი ახალგაზრდა ცისფერი ვარსკვლავი ჩანს, როგორც გალაქტიკის სპირალურ "მკლავებში", ასევე მოქცევის კუდში. 

თითოეული ეს ვარსკვლავური გროვა (გალაქტიკა) არის მილიონი ვარსკვლავის სახლი და მათი ცისფერი ფერი გვეუბნება, რომ მათ ძალიან ცხელი ბუნება აქვთ.

მათი ტემპერატურა დაახლოებით ათჯერ აღემატება ჩვენი მზის ტემპერატურას, ხოლო სიკაშკაშე მილიონჯერ.

ეს ბრწყინვალე ვარსკვლავები დროთა განმავლობაში განაგრძობენ ევოლუციას და საბოლოოდ სფერულ კლასტერებს წარმოქმნიან.

კვლევების თანახმად, მოქცევის კუდის შიგნით ორი ცალკეული გროვა, რომლებშიც ახალგაზრდა და კაშკაშა ცისფერი ვარსკვლავები ბინადრობენ, სავარაუდოდ, გადაიქცევიან ჯუჯა გალაქტიკებად, რომლებიც საბოლოოდ თავკომბალას გალაქტიკის გარშემო შემოიკრიბებიან.

ამ გალაქტიკის გარდა, მის ფონად ხედავთ დაახლოებით 3000 მკრთალ გალაქტიკას, რომლებიც ქმნიან ბრწყინვალე ვარსკვლავურ ფონს. 

თავკომბალა გალაქტიკის ეს სანახაობრივი გამოსახულება ჰაბლის კოსმოსური ტელესკოპის დამსახურებაა.

დამატებულია: 21.01.24

© Hubble Legacy Archive, ESA, NASA; Processing: Amal Biju

სპირალური გალაქტიკა

სპირალური გალაქტიკა

სპირალური გალაქტიკა

სპირალური გალაქტიკა

სპირალური გალაქტიკა

სპირალური გალაქტიკა

სპირალური გალაქტიკა

სპირალური გალაქტიკა

სპირალური გალაქტიკა

სპირალური გალაქტიკა

სპირალური გალაქტიკა

სპირალური გალაქტიკა

სპირალური გალაქტიკა